بيماري هاي قارچي در ميان شترهائي كه در محيط هاي خشك كويري زندگي مي كنند كمتر گزارش شده است زيرا كه در چنين محيط هائي كاهش شديد رطوبت محيط وتابش مستقيم آفتاب وبالا بودن دماي محيط وپراكندگي شترها باعث كاهش تماس بين شترهاي آلوده وشترهاي سالم مي گردد . اما به هرحال اين گونه بيماري ها در محيط هاي غير صحرائي ومعتدل در بين شترها گزارش شده است وما در اين جا به بررسي بيماري هاي قارچي گزارش شده در شتر مي پردازيم :
بيماري درماتوفيتوز ( كچلي Ring Worm ) Dermatophytosis :
بيماري قارچي واگيري است كه عرب ها به آن « داء القرع » مي گويند . اين بيماري همه حيوانات اهلي واز آن جمله شترها را مبتلا مي سازد . اين بيماري به انسان نيز منتقل مي گردد . تمامي حيوانات اهلي به اين بيماري حساس هستند وقارچ ها در تمامي مناطق دنيا پراكنده مي باشند .در شترها بيماري با ظهور جراحاتي دايره اي شكل بر روي پوست ، همراه با پوسته ضخيم وخالي از مو مشخص مي شود .
اين بيماري معمولاٌ شترها را در سن كمتر از سه سالگي مبتلا مي كند وهمان طور كه ذكر شد با جراحاتي دايره اي شكل مشخص مي شود كه قطرآن ها بين يك تا دو سانتي متر است ودر جاهاي مختلفي از بدن مشاهده مي گردد وبيشتر بر روي سر ، گردن ،شانه ها ، پاها وپهلوها ديده مي شود .
عامل مسبب بيماري :
گونه هاي مختلفي از تريكوفيتون ها Trichophyton spp معمولاٌ عامل مسبب بيماري مي باشند . البته گزارش هاي ديگري نيز وجود دارند كه عامل مسبب بيماري در شتر را ميكروسپورم Microsporum مي دانند .
بيش از 28 گونه تا كنون شناخته شده است كه مي توانند بيماري درماتوفيتوز را در حيوانات مختلف به وجود آورند ، كه اين عوامل بيماري زا را مي توان در دو گروه عمده تريكوفيتون ها و ميكروسپورم ها دسته بندي كرد .
جدول شماره 1 : قارچ هاي جدا شده از جراحات قارچي شتران
|
درماتوفيتوز |
محققين |
|
تريكوفيتون ويروكوزوم |
Curasson (1947) Nasser(1969) Torky & Hammad (1981) EL- Kader (1985) EL- Tamavy et al.(1988) Mahmoud (1993) Fadelmula et al . (1994) Abouzaid (1995) |
|
تريكوفيتون منتاگروفيتس |
Refai & Miligy (1968) Kuttin et al . (1986) Mahmoud (1993) |
|
تريكوفيتون شوئن لايني |
Kamel et al . (1977) Chatterjee et al . (1978) Al Ani et al . (1995) |
|
تريكوفيتون سركيسووي |
Ivanova & Polyakov (1983) |
|
تريكوفيتون دانكالينسي |
Dalling et al .(1966) |
|
ميكروسپوروم ژيپسوم |
Boever & Rush (1975) Kamel et al . (1977) Fischman et al .(1987) Mancianti et al . (1988) Gitao et al . (1998)
|
|
ميكروسپوروم كانيس |
El – Kader ( 1985) El – Tamavy et al . (1988) Abou Zaid (1995) |
|
ديگر گونه ها |
|
|
اسپروتريكس شنگه ئي |
Curasson (1947) |
|
كانديدا البيكانس |
غير منتشره |
|
پنسيليوم ويناسيوم انواع اپسيدو روتيوم انواع اپسيدو اراشينيتوس انواع اليس چيريا ميسيليا استيرلي |
Singh & Singh (1969) |
|
كريپتوكوكوس نئوفورميس |
Ramadan et al .(1989) |
|
كريزوسپوريوم |
Mahmoud (1993) |
( جدول به نقل از Wernery & Kaaden ( 2002) )
تصوير شماره 1 : تصاوير قارچ ميكروسپوروم وقارچ تريكوفيتون واختلاف ميان آن دو
( به نقل از Wernery & Kaaden ( 2002) )
Boever & Rush ( 1975 ) در آمريكا ذكر نمودند كه شاهد بروز جراحاتي محدود همراه با پوسته ريزي وريزش پشم در شتر ماده يك كوهانه اي بودند كه محل ضايعه روي شانه ها ودست ها قرار داشته است وعامل مسبب بيماري قارچ « ميكروسپوروم ژيپسئوم » M. gypseum بوده است .
Dalling ( 1966 ) گزارش نمود كه بيماري كچلي با عامل مسبب « تريكوفيتون دانكالينسي » T.dankaliense به صورت شايعي در بين شترهاي شمال سومالي مشاهده شده است .
Chatterjee وهمكارانش ( 1978 ) توانستند «تريكوفيتون شوئن لايني » T.Schoenleini را از يك شتر سيرك در كلكته هند جدا نمايند وشاهد بروز جراحات وسيع وپيشرفته ، خارش شديد وريزش پشم در اين حيوان بودند وجراحات بيشتر بر روي كوهان ، گردن وكپل هاي حيوان وجود داشت وموي شتر بيمار در برابر اشعه « وود» فاقد فلورسانس بوده است .
در شوروي سابق Khamiev (1982 )گزارش نسبت ابتلائ بالائي را به بيماري كچلي با عامل مسبب تريكو فيتون در ميان شترهاي دو كوهانه و يك كوهانه داد. وي مشاهده نمود كه نسبت ابتلا در ماده شترها بالا بوده و به حدود 77% مي رسيد در حالي كه نسبت ابتلا در شترهاي نر در حدود 23% بوده است و دوره كمون بيماري در حدود 8 الي 30 روز بوده است و بيماري در شترهائي كه بيش از 4 سال سن داشتند مشا هده نشده است.
Nasser (1969 )گزارش نمود كه " تريكوفيتون وروكوزوم " T.Verrucossum عامل مسبب بيماري كچلي در شترهاي مصري بوده است. در حالي كه(1975) Kotin & Paimer در طي بررسي هاي خود در باره ابتلاي قارچي حيوانات اهلي و پرندگان، توانستند "تريكو فيتون منتاگرو فايتس " T.Mentagrophytes را از دو نفر از شترها جدا نمايند.
Khamiev (1979 )درطي بررسي هاي خود درباره بيماري كچلي شتر ثابت نمود كه عامل مسبب بيماري "تريكو فيتون وروكوزوم " بوده است.
Sarkisov و همكارانش(1989) اقدام به بررسي بيماري كچلي در شترهاي جوان يك كوهانه و دو كوهانه در شوروي سابق نمودند و اظهار كردند كه يكي از عوامل مسبب بيماري در ميان شترهاي شوروي ""تريكو فيتون سركيسووي T.Sarkisovii ميباشد كه اين گونه از تريكو فيتون ها در سال 1983 كشف گرديد.
EL_Timawy و همكارانش (1988) در مصر اقدام به اخذ 200 نمونه از مو و پوست 200نفر شتر مصري مبتلا به بيماري كچلي نمودند و پس از كشت نمونه ها بر روي محيط «سابورود دكستروز آگار» توانستند گونه هاي متفاوتي از تريكوفيتون و ميكرو سپوروم ها را جدا نموده و شناسائي نمايند كه اين ها عبارت بودند از :14 مورد تريكوفيتون (7%)،8 مورد تريكوفيتون منتا كروفيتس (4%)، 6 مورد ميكروسپوروم كانيس (3%)، 4 مورد ميكروسپوروم ژيپسئوم M.gypseu .آنها همچنين توانستند كه تريكوفيتون تريستري T.Terrestre را از 15 % شتر هاي سالم نيز جدا كنند و نتايج آزمايش 100 نمونه خاك تهيه شده از محل سكونت اين شتر ها نمايانگر وجود 16 مورد تريكوفيتون تريستري و 10 مورد ميكروسپوروم ژيپسنوم يوده است.
Abdurahman&Borbstein (1991 )اظهار مي دارند كه بيماري كچلي از بيماري هاي شايع در بين شترهاي سومالي است.
Khamiev (1982)اظهار مي دارد كه عدم رعايت اصول بهداشتي در مراكز نگهداري و پرورش شترها باعث وقوع اين بيماري در بين آن ها مي گردد.بيماري از طريق تماس مستقيم و يا غير مستقيم بين حيوانات سالم و بيمار منتقل مي گرددو قارچ ها معمولا پوست را مورد حمله قرار مي دهند و باعث ايجاد جراحاتي دايره اي شكل بر روي مناطق مختلفي از بدن مي گردند و گاهي نيز ممكن است كه قارچ به زير جلد راه يافته و باعث ايجاد حساسيت در منطقه گشته و زوائدي در مناطق بدون مو ايجاد نمايد.
مركز مقالات كشاورزي كشاورز تنها
منبع